Janssens & Van Belle

Neen, het is niet de titel van een nieuwe Belgische tv-serie. Het zijn wel de achternamen van respectievelijk Frieke & Servaas. Het zijn twee fotografen die nieuw werk tentoonstellen in Cultuurcentrum Scharpoord in Knokke-Heist. Knokke-Heist dat de fotografie altijd een warm hart toedraagt want zo zijn er al verschillende grote namen gepasseerd en is er elk jaar de World Press Photo-tentoonstelling naast enkele andere evenementen die fotogerelateerd zijn.

En, ik ga maar met deur in huis vallen. Proficiat en dank u Knokke-Heist om de werken van deze twee fantastische fotografen te tonen. Hopelijk volgen er nog.

 

Maar laat mij beginnen bij Frieke Janssens en haar ‘Lightness’. Het is ondertussen haar grootste solo-expo tot nu toe en vult de volledige bovenhal van het cultuurcentrum. Wanneer je haar werk bekijkt dan is de eerste vraag: hoe doet ze dat? Het zijn dan ook geënsceneerde foto’s gemaakt in de studio ondanks de golven en het water die je ziet op de achtergrond. Een studio heeft natuurlijk het voordeel dat je letterlijk alles kan controleren: model, licht, compositie, achtergrond, setting, maquillage, styling, … De foto’s werden gemaakt in opdracht van de stad.

Dit zijn drie van de grootste foto’s van de tentoonstelling: een drietal meter hoog schat ik. Indrukwekkend. Soms vraag ik mij af of sommige foto’s iets religieus hebben. Zoals deze drie bijvoorbeeld. De houding van de middelste man is niet mis te verstaan. Die van de linkse ook niet. Eveneens indrukwekkend is de laatste foto van de tentoonstelling: een ovaal die voluptueuze dames toont. Daarvoor moet je wel naar boven kijken want deze foto hangt aan het plafond.

Ondanks het feit dat de foto’s in your face zijn want er wordt niets verhuld, hebben ze toch iets surreëels of is het mystieks. Bij bepaalde houdingen van de geportretteerden vraag ik mij af of ze op weg zijn naar de eeuwige jachtvelden. Ze lijken zo kalm, vredig en berustend. Wat ook opvalt is dat bepaalde foto’s een heel mooie schijn hebben. Ik vraag mij af op welke drager ze afgedrukt zijn. Nog iets heel positiefs was de muziek: paste perfect bij de foto’s en stond voor eens niet te luid.

Op een bepaald moment zie je een zwarte gang met op het einde een cirkel van gordijnen. De foto’s komen dankzij de perfecte belichting o zo goed tot hun recht. Fantastisch gevonden.

 

Dit is dan die niet volledig gesloten cirkel.

 

Dit siert de fotografe want ze bedankt expliciet iedereen die meegewerkt heeft aan dit project. Ook mooi is dat alle modellen vermeld worden. Ik zou daar een ding willen aan toevoegen: dikke proficiat allemaal.

 

Daarjuist sprak ik van de bovenhal; wat impliceert dat er een benedenhal is. Daar is het dat Servaas Van Belle zijn reeks ‘STAL – Vernacular Animal Sheds’ presenteert. Steevast in mist gehuld die dus alle storende elementen maskeert. Monografieën is wel zijn ding. Dit deed mij onmiddellijk denken aan het koppel Bernd en Hilla Becher. Ook hier krijg je echt niets anders te zien dan de constructies. Af en toe een schim van een boom maar verder geen afleidingen en dus ook geen discussiepunten. Oorspronkelijk was ik een beetje sceptisch want ja, hoe spannend of interessant of fotografisch relevant kan een stal zijn? Drie of vier muren met ergens een gat en een dak erop en voilà je hebt een stal. Maar … wat een aangename verrassing. Ik heb van alles gezien behalve dat! Sommige constructies zijn gewoon buitenaaards. En oud. Heel oud. Het populairste materiaal is zonder enige twijfel de “golfplaat”. Andere constructies zijn dan weer minimaal zoals je kunt zien op de linkse foto hieronder, het zijn geen vier muren maar vier palen.

In een interview zegt Van Belle: “Misschien was een stal ook voor mij zo banaal dat ik er jaren naast heb gekeken, tot ik er geleidelijk aan de schoonheid van begon in te zien.”

Ik weet een ding: indien deze dingen (sommige kun je echt geen “stal” meer noemen) de koeien, paarden of schapen moeten beschermen tegen de regen (kan nog in bepaalde gevallen maar de kou is een ander verhaal) dan heb ik veel medelijden met die dieren. Al bij al was dit een verrassende en heel aangename tentoonstelling met foto’s waar ik echt naar gekeken en soms zelfs “bestudeerd” en ontleed heb. Bij veel foto’s verscheen er zelfs een glimlach op mijn gezicht …

 

Praktisch
26 maart tot 12 juni 2022
Cultuurcentrum Scharpoord
Maxim Willemspad 1
8300 Knokke-Heist
050 63 04 30
cc.ticket@knokke-heist.be

Openingsuren
Maandag, woensdag, donderdag en zondag: van 10 tot 18 uur. Laatste tijdslot om 17 uur.
Vrijdag en zaterdag: van 10 tot 19 uur, laatste tijdslot om 18 uur.
Dinsdag gesloten.
Tijdens de paasvakantie wel open op dinsdag 5 april en 12 april.

https://frieke.com/

https://www.servaasvanbelle.be/

Fotofestival Knokke-Heist

Deze week ben ik naar het ‘Internationaal Fotofestival Knokke-Heist’ geweest dat loopt van 10 april tot 13 juni. Zoals bijna elk jaar is het evenement gespreid in tijd en ruimte: er zijn verschillende locaties en één evenementen moeten nog beginnen. Op het het ticket staat het volgende:

Scharpoord – Valérie Belin, Marc Trivier, Jurgen Klauke – 10/04 – 13/06 Scharpoord – Beelden uit de Belgische Academies – 10/04 – 08/05 Scharpoord – World Press Photo – 15/05 – 13/06 Paviljoen ter hoogte van het Rubensplein – Robert Wilson – 10/04 – 13/06 Lagunahal – Internationale Fotowedstrijd, Photoview, Diagonaal, KFFKH – 10/04 – 13/06 Sincfala – Annemieke en de Smarties – 10/04 – 13/06

Concreet betekent dit het volgende: je koopt het ticket en je gaat naar een of meerdere van de tentoonstellingen die nu lopen. Voor de ‘World Press Photo’ moet je natuurlijk wachten tot de vijftiende mei. Alles eindigt wel op dezelfde dag: dertien juni. Het thema is dit jaar ‘Future Portraits’ en is bijgevolg gewijd aan portretfotografie.

Het is heel gemakkelijk om er een ‘fotodag’ van te maken: naast het festival kun je ook naar meerdere galerijen gaan in de buurt, je kunt foto’s nemen van de zonsop- en/of ondergang op de dijk, je kunt foto’s gaan nemen in het Zwin en je kunt er ook nog eens een lekker visje eten in een van de vele restaurants. En je kunt gaan shoppen …

Ik ben mijn dag dus begonnen in de Scharpoord en de eerste fotografe was Valérie Belin met ‘Eyes Wide Shut’ gevolgd door ‘Ästhetische Paranoia’ (2004/2006) van Jürgen Klauke om af te sluiten met ‘The Green Room’. Dit laatste is een selectie recente werken van studenten fotografie uit vier Belgische academies:

– Katholieke Hogeschool uit Limburg, – Koninklijke Academie voor Schone Kunsten uit Gent, – Hogeschool Sint-Lukas uit Brussel en – La Cambre uit Brussel.

Als natuurfotograaf is het wel even wennen aan hetgeen je te zien krijgt. Dit zijn een paar zinnen van de uitleg die op de muren of in de brochure te lezen is:

– ‘De tentoonstelling Eyes Wide Shut van Valérie Belin toont werken van de fotografe rond het begrip ‘avatar’. In de meest algemene betekenis is een avatar een representatie van een computergebruiker in de vorm van een driedimensioneel model of een icoon. De figuren en portretten van Belin zijn geen avatars in de strikte zin van het woord, maar refereren wel sterk naar de themata die dit fenomeen oproept.’
– ‘Jürgen Klauke is geen fotograaf, maar een kunstenaar die fotografie gebruikt als een instrument om zichzelf en de wereld in vraag te stellen. Hoewel hij met zijn bodyart, zijn artistieke betwisting van de sociale normen van geslachtelijke identiteit en zijn complexe werkgroepen rond de fundamentele vragen van het menselijk bestaan al lang de standaard bepaald heeft, gaat hij in zijn nieuwe werk nog verder. In minimalistisch strikte tot buitensporige, soms zelfs surreële taferelen denkt Klauke in zijn nieuwe werken na over de fundamentele voorwaarden voor een paranoïde bestaan.’
– ‘Fotografie bestaat niet meer om de omgeving te documenteren maar om er vat op te krijgen. Beelden fungeren als mentale ruimtes waarin de dingen uit hun context worden gelicht en een rol opnemen in de creatie van een persoonlijke en collageachtige leefwereld. Ook de parameters en conventies van het medium zelf worden expliciet ingezet om het kijken op zichzelf terug te werpen. Zo monteren deze beeldenmakers een actuele blik op de wereld van vandaag: tegelijk bevreemdend maar soms ook zo dichtbij. Een hiërarchie tussen fotografische genres of esthetische praktijken hanteren deze studenten niet. In hun universum hangt alles met alles samen. Of dat nu een geruststellende dan wel overrompelende gedachte is, wordt nooit helemaal duidelijk.’

Tja, wat moet ik daar dan nog aan toevoegen of over zeggen? Wat wel opviel was de kwaliteit van de afdrukken en de kaders. Die waren heel erg verzorgd.

Rap naar de ‘Lagunahal’ in Duinbergen dan maar , naar de ‘Internationale Fotowedstrijd’. Blijkbaar waren er bijna 3.800 inzendingen van een kleine 850 fotografen uit een dertigtal landen. Hier was er geen uitleg op de muren te bespeuren; alleen maar foto’s. Veel foto’s en veel mooie en/of goede foto’s (naar mijn bescheiden mening). Daar waar in de Scharpoord de afgedrukte foto’s en bijhorende kaders super verzorgd waren, was het hier veel minder. Maar goed, ik ben er om de foto’s zelf te bekijken en was deze keer aangenaam verrast. Dat kon ook moeilijk anders na de vorige ervaring. Zo werd ik soms verrast door de onderwerpen zelf natuurlijk, soms door de kijk van de fotograaf op het onderwerp in kwestie, door het standpunt, door de humor, door de afwerking en ga zo maar door.

Winnaars: Gouden lens:                                   Julie Van Der Vaart – België Zilveren lens:                                    Valery Melnikov – Rusland Bronzen lens:                                   Safiullin Salavat – Rusland

Jury: Voorzitter Jury:                                 Stephane Verheye Fotografe:                                         Monia Warnez Fotografe:                                         Annelies Lievrouw Fotograaf:                                         Pascal Baetens Centrum voor Beeldexpressie:    Freddy Van Vlaenderen KHLIM Genk:                                    Annick Geenen

Centrum voor beeldexpressie:     Martine Debuf – België Jong talent:                                       Elizaveta Belikova – Rusland Knack Award:                                   Vu Dung Pham – Vietnam Eervolle vermelding:                       Majid Saeedi – Iran

Indien je zelf eens tot ginder wilt gaan hou dan rekening met het volgende:

Openingstijden: Van 10 april tot en met 13 juni 2011 Dagelijks open van 10 tot 19 uur Openingsuren Sincfala: 10 tot 12 uur en van 14 tot 17.30 uur

Tarief: € 8 Er zijn talrijke kortingen; stel dus zeker de vraag wie er zoal kan genieten van een korting.

Locaties: Cultuurcentrum Scharpoord,                                    Meerlaan 32,                    8300 Knokke-Heist Lagunahal,                                                                   Krommedijk,                     Duinbergen Sincfala, Museum van de Zwinstreek,                    Pannestraat 140,             Heist Tentoonstellingspaviljoen, strand ter hoogte van het Rubensplein

Voor nog meer info: Cultuurcentrum Scharpoord Meerlaan 32 8300 Knokke-Heist

050 63 04 30   http://www.fotofestival.be/ fotofestival@knokke-heist.be